Hoe om te gaan met interne problemen

De actualiteit

Een paar weekjes terug kwamen de verhalen los over allerlei misstanden bij het programma “the voice of Holland” Een bandleider die vrouwen lastig viel, coaches die deelnemers en medewerkers van het programma ongewenst lastig vallen of zelfs misbruiken met alle bijhorende ophef. Er kwam een brief van diverse zangeressen over hoe grensoverschrijdend gedrag schijnbaar normaal is in de entertainment industrie omdat het niet meegaan met dat gedrag of zelfs het niet toegeven aan de seksuele wensen van de ander slecht kan uitpakken voor je carriere. Deze zaken zijn niet beperkt tot de entertainment idustrie. Ze komen overal voor; afgelopen week stapte bij Ajax directeur Marc Overmars op vanwege vergelijkbare zaken. Berucht zijn de verhalen over CEO’s en hun secretaresses of doktoren en verpleegsters en ga zo maar door. Het betreft ook niet alleen mannen naar vrouwen (ook al is dat wel meest voorkomend) het betreft ook vrouwen naar mannen toe. De gemene deler is dat het altijd situaties betreft waarin sprake is van machtsverhoudingen. De ene persoon heeft een bepaalde macht over de ander. Wanneer er sprake is van een machtsverhouding ligt misbruik van die houding op de loer. Een probleem waarmee ook Nehemia te maken krijgt in Jeruzalem en wat hem voor een grote uitdaging plaatst.

Waar God bouwt probeert satan af te breken.

We hebben al gezien en vastgesteld dat overal waar God aan het bouwen is aan Zijn koninkrijk satan er als de kippen bij is om te proberen om Gods werk te verzwakken, te beschadigen en het liefste compleet te slopen. Waar je bezig bent met de dingen van de Heer kun je rekenen op tegenstand. Dat is het verhaal van Israël, dat is de realiteit in het leven van de Heer Jezus en dat is de dagelijkse praktijk van de Gemeente van Jezus Christus. Waar gebouwd wordt probeert satan te slopen. Dat kan op vele manieren hebben we in de tweede preek in deze serie al gezien; allerlei vormen van tegenwerking en vervolging van buitenaf maar een niet te onderschatten gevaar is het gevaar van interne conflicten. Satan is een aanklager en een leugenaar en altijd op zoek naar een gewillige ingang om binnen het volk van God mensen tegen elkaar op te zetten en tegen elkaar uit te spelen om zo verdeeldheid en conflict te zaaien en op die manier het werk van God te beschadigen.

Terwijl het werk aan de muren van Jeruzalem vordert blijkt dat er onderlinge spanningen zijn.

Het arme deel van de bevolking voelde zich zwaar tekort gedaan door hun rijkere volksgenoten. Er was sprake van een hongersnood en in grote gezinnen werd voedsel schaars en leed men honger. In andere gezinnen was de situatie zo nijpend geworden dat men zich gedwongen zag om allerlei bezittingen te verkopen of te verpanden om zo aan geld te komen voor voedsel. Een bijkomend probleem was de hoge belasting die betaald moest worden aan de koning van Perzië. Als het geld niet opging aan het schaarse voedsel dan wel aan de belasting. Zoals zovaak ook nu nog is er een deel van de bevolking wat de nood van het arme deel van het volk misbruikt om er zelf beter van te worden. Rijke mensen beleenden huis en haard van arme mensen tegen woekerrentes of namen hun kinderen aan om als slaven in huis te werken. Het expliciet noemen van de dochters in vers 5 doet zelfs denken aan vormen van seksuele uitbuiting van deze dochters.

De omstandigheden zijn zwaar door de tegenwerking bij de herbouw van de muren, de tegenstand van buitenaf, de hoge belastingen en een hongersnood en nu wordt een deel van het volk ook nog eens uitgebuit door hun eigen volksgenoten. Een explosieve situatie die ervoor kan zorgen dat de herbouw stopt en het volk in allerlei fracties uit elkaar valt.

Ook in gemeenten gebeurt het dat zaken soms hoog oplopen en niet zelden gebeurt het dat gemeenten uit elkaar klappen. Niet door externe factoren maar doordat er intern allerlei zaken scheef zitten en niet opgelost worden. Hoe ga je om met een dergelijke explosieve situatie? Laten we leren van deze geschiedenis.

1 Klagen doe je waar het hoort!

Matteüs 18:15 “Als een van je broeders of zusters tegen je zondigt, moet je die daarover onder vier ogen aanspreken. Als ze luisteren, dan heb je ze voor de gemeente behouden.”

Eerst er onderling uitkomen. Geen idee of dat hier al geprobeerd is. Daarna gaat men naar Nehemia. Leiders kunnen pas helpen als ze iets weten!

Niet roddelen, klagen maar leg iets neer daar waar het hoort.

Eerst onderling, lukt het niet dan pas bemiddelen.

Ook als je de klaagzang van een ander hoort: Heb je de persoon in kwestie gesproken. Veel kan opgelost worden door het rechtstreekse gesprek aan te gaan.

2 Een terechte klacht wordt gehoord.

Nehemia lacht de boel niet weg maar neemt wat hij hoort serieus en pakt het aan hoe moeilijk het ook is.

Zaken laten doormodderen of bedekken met de mantel der liefde zal ervoor zorgen dat onrecht of onvrede blijft bestaan en in elke nieuwe situatie op de achtergrond blijft meespelen.

Dat verlamd hele gemeenten. Los je zaken op. Zorg dat gebroken relaties geheeld worden. Spreek elkaar en vergeef elkaar!

3 Soms is het gerechtvaardigd om boos te zijn.

Boosheid is vaak zondig Efeze 4:31-32 “Laat alle wrok en drift en boosheid varen, alle geschreeuw en gevloek, en alle kwaadaardigheid. Wees goed voor elkaar en vol medeleven; vergeef elkaar zoals God u in Christus vergeven heeft.”

Soms is het gerechtvaardigd. We zien dit oa bij de Heer Jezus in Markus 3:5 “Hij keek hen boos aan, maar ook diepbedroefd vanwege hun hardleersheid, en toen zei hij tegen de man die in het midden stond: ‘Steek uw hand uit.’ Hij stak zijn hand uit en er kwam weer leven in.”

Of in Johannes 2:13-17 “Kort voor Pesach, het Joodse paasfeest, reisde Jezus naar Jeruzalem. Daar trof hij op het tempelplein de handelaars in runderen, schapen en duiven aan, en de geldwisselaars die daar altijd zaten. Hij maakte een zweep van touw en joeg ze allemaal de tempel uit, met hun schapen en runderen. Hij smeet het geld van de wisselaars op de grond, gooide hun tafels omver en riep tegen de duivenverkopers: ‘Weg ermee! Jullie maken een markt van het huis van mijn Vader!’ Zijn leerlingen dachten aan wat er geschreven staat: ‘De hartstocht voor uw huis zal mij verteren.’”

Gerechtvaardigde boosheid is een boosheid in situaties waarvan God ook boos zou worden. Ze is alleen nooit ongeremd en wreed en gericht op correctie en opbouw. De Heer die alle macht heeft laat geen vuur uit de hemel vallen en gaat ook niet zomaar tekeer. Het feit dat Hij tijd eenmt een zweep te maken laat zien dat Hij alles onder controle heeft, ook Zijn emotie.

Dat zien we bij Nehemia ook. Hij wordt boos als hij de verhalen hoort maar neemt tijd om bij zichzelf te rade te gaan. Hij neemt alles in ogenschouw en bedenkt wat de beste strategie zou kunnen zijn om dit op te lossen. Hij kent een rechtvaardige boosheid maar is in volle controle. Zijn emoties gaan niet met hem op de loop.

4 Het Woord van God is leidraad

Nehemia lijkt ook het patroon van de Heer Jezus te volgen.

Persoonlijk aanspreken: roept verantwoordelijken ter verantwoording en daarna komt er een publieke vergadering.

Nehemia vraagt daarin uiteindelijk de schuldeisers om alle schulden kwijt te schelden.

Hij doet dus een beroep op de liefde van de vooraanstaande burgers en bestuurders en zijn argumenten zijn helder en gebaseerd op Gods Woord. Exodus 22, Deuteronomium 24 hebben duidelijke voorschriften over het lenen van geld, omgaan met armen en slaven. Belangrijk daarin is respect en mededogen voor de ander.

Wat de vooraanstaande burgers en bestuurders deden was dus verkeerd in Gods ogen en bracht schande over het volk van Israël. Gods volk staat voor gek omdat volksgenoten elkaar uitbuiten en als slaven verkopen.

Nehemia wijst erop dat ontzag en eerbied voor God en respect en liefde voor de ander de uitgangspunten voor het handelen moeten zijn. Nehemia herinnert aan het feit dat ze als Gods volk juist een voorbeeld behoren te zijn en hij wijst dan ook de weg door te wijzen op zijn eigen voorbeeld.

Principes voor de gemeente:

Wat er mis gaat hier in Nehemia en in zoveel zaken als bij “the voice” of Ajax is dat je de ander gaat zien als object, Een persoon die jij kan gebruiken om er zelf beter van te worden. Dat kan met middelen als macht, geld, seks, emotioneel, goederen of ga zo maar door. De ander is echter geen object maar een persoon geschapen naar het beeld van God. Die ander is er om God te verheerlijken en niet ter meerdere eer en glorie van jou of jouw behoeften. Benader elkaar met liefde en respect! Zoals Jezus het zegt: God liefhebben boven alles en de naast liefhebben als jezelf.

Waar mensen samen onderweg zijn kom je vroeg of laat conflicten tegen, dat is onvermijdelijk. Hoe je ermee omgaat is wat anders. Ook wij zijn geroepen om anders te zijn. Dit geld voor ieder van ons persoonlijk en voor ons als gemeente samen net zo. De lessen die ik hier zie zijn al genoemd in de preek en ik zet ze kort op een rijtje. Het volgt eigenlijk de route van de Heer Jezus in Matteüs 18.

Klaag niet achter elkaars rug om maar bespreek conflicten waar ze horen: onderling en wees bereid te vergeven en te veranderen. Geef elkaar bestaansruimte.

Kom je er samen niet uit: niet roddelen en kwaadspreken maar vraag iemand om te bemiddelen.

In de Gemeente:

Laat zaken niet onopgelost doorwoekeren door dingen te negeren of met de mantel der liefde te bedekken maar neem zaken serieus en los dingen op.

Uitgangspunt is altijd het woord van God en de houding is niet hooghartig, belerend of haatdragend maar nederig, vergevingsgezind, liefdevol, geduldig en bedoeld om elkaar op te bouwen als discipelen van Christus.

Laten we elkaar daarin het goede voorbeeld geven en bereid zijn de weg van de Heer te gaan.

Ons samenleven weerspiegeld wat er in ons hart leeft. Wie is daar koning? satan die verdeelheid zaait of Christus die samenbrengt?

Amen